Deel één: Dr. Alexander Orakhelashvili, van de Universiteit van Birmingham
In samenwerking met gewaardeerde sprekers heeft HCLA NETWORK haar webinar over ‘De effectiviteit van economische sancties bij het voorkomen van conflicten’ afgesloten. In een poging om de belangrijkste punten waarover de sprekers van het webinar spraken, te publiceren, heeft HCLA besloten een fragmentarisch overzicht te publiceren van de belangrijkste punten die door elke individuele spreker naar voren zijn gebracht. In dit opzicht was de eerste spreker in het webinar Dr. Alexander Orakhelashvili, van de Universiteit van Birmingham, die de volgende hoofdpunten presenteerde:
“Het verschil tussen het doel van hedendaagse sancties die vandaag worden opgelegd, zoals in het huidige voorbeeld van sancties die worden opgelegd aan Rusland voor zijn invasie van Oekraïne, in tegenstelling tot de traditionele sancties van de VN-Veiligheidsraad (VNVR) die zijn opgelegd aan staten die het VN-Handvest overtreden (ergo inbreuk maken op de collectieve veiligheid en beveiliging van naties). Deze laatste kan niet worden gebruikt vanwege het vetorecht van een permanent VN-Veiligheidsraad-lid. Het grootste verschil tussen de twee methoden voor het opleggen van sancties is de methode van handhaving, namelijk dat hedendaagse sancties buiten de VN-Veiligheidsraad het gebruik van publiek-private partnerschappen vereisen (dwz de samenwerking van bedrijven en bedrijven die opereren binnen een gesanctioneerde staat), waarna de traditionele, hedendaagse sancties, afkomstig uit het tijdperk van de Volkenbond, waren represaillemaatregelen van statelijke actoren binnen de reikwijdte van het internationaal publiekrecht. Ontlenend aan de woorden en observatie van de Amerikaanse president Woodrow Wilson, werd het effect van sancties gezien als een collectief multilaterale methode met een buitengewoon effect bij het afdwingen van naleving door een gesanctioneerde staat, zonder toevlucht te nemen tot het traditionele ‘gebruik van geweld’ door staatsentiteiten. Een belangrijk punt dat naar voren werd gebracht, was het resulterende effect dat sancties hebben op bedrijven, die ofwel de gesanctioneerde staat vrijwillig verlaten, ofwel gedwongen worden te vertrekken, waarna concurrerende bedrijven hun plaats innemen. Dit is een direct gevolg van gedeeltelijke sancties (dwz unilaterale sancties) in tegenstelling tot de traditionele collectieve sancties. Het louter verschuiven van zakelijke kansen van het ene bedrijf naar het andere is daarom niet effectief en het traditionele doel van sancties blijft onbereikbaar. Bovendien werden deze sancties, in tegenstelling tot de regionale sancties die de Europese Unie (EU) tien jaar geleden aan Iran heeft opgelegd, als onwettig beschouwd vanuit het oogpunt van het internationaal recht, simpelweg omdat de EU de inbreukmakende handeling van de de gesanctioneerde entiteit, ondanks het daarop heffen van sancties. In het geval van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland doet dit probleem zich, ondanks een flagrante daad van agressie, niet voor.”
De HCLA dankt Dr. Orakhelashvili voor zijn deelname aan het webinar waarin de effectiviteit van economische sancties bij het voorkomen van conflicten wordt besproken, en voor zijn persoonlijke kijk op het onderwerp.
